โครงการ Space Shuttle ได้ปิดฉากลงอย่างสมบูรณ์แล้ว หลังจากที่ดำเนินการมา 30 ปี แต่คงมีน้อยคนที่รู้ว่าโครงการนี้เริ่มจริงๆ ตั้งแต่ปี 2515 เพื่อมาทดแทนโครงการ Apollo และปล่อย Space Shuttle ลำแรก Columbia เมื่อ 12 เม.ย. 2524 (วันครบรอบ 20 ปี การขึ้นสู่อวกาศครั้งแรกของยูริ กาการิน) ในระหว่าง 30 ปี Space Shuttle ถือเป็นสิ่งสำคัญในการทำให้โครงการอวกาศ มีความก้าวหน้าเป็นอย่างมาก ได้มีการส่งและเก็บดาวเทียมกลับมาซ่อม การทดลองต่างๆ ในสภาวะไร้น้ำหนัก การส่งกล้องสำรวจ Hubble และรวมถึงการขึ้นไปแก้ไข ปรับปรุงอุปกรณ์ต่างๆ อีกหลายครั้ง และสำคัญที่สุดคือเป็นส่วนสำคัญในการสร้างสถานีอวกาศนานาชาติ
สิ่งหนึ่งที่ต้องคำนึงถึงคือ Shuttle นั้นเป็นการออกแบบมาตั้งแต่สมัยยุค 70 เชื่อหรือไม่ว่าคอมพิวเตอร์ IBM AP-101 ที่ควบคุม Space Shuttle มูลค่ามหาศาลนั้น ถึงจะมีการออกแบบมาจาก Mainframe System 360 แต่ก็มี Memory อยู่เพียง 1MB และที่สำคัญก็คือ Software ที่ใช้ควบคุมระบบทั้งหมด หลายคนเคยเจอว่า PC ของตัวเองมีอาการค้างขณะที่ทำงาน แต่ความผิดพลาดแบบนี้เกิดขึ้นขณะที่จรวดของ Shuttle กำลังทำงานอยู่ไม่ได้ Software บน Space Shuttle ไม่เคยผิดพลาด
หลังจากที่ใช้งานมา 30 ปี ประสพอุบัติเหตุมา 2 ครั้งกับ Columbia และ Challenger โครงการนี้ก็ยุติลงด้วยทั้งอายุของตัวยานเอง ค่าบำรุงรักษาที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และเพื่อเปิดทางให้กับยานรุ่นต่อไป ต่อจากนี้เราคงได้เห็น Space Shuttle Discovery, Atlantis และ Endeavour ได้ที่พิพิธภัณธ์เท่านั้น
ก็คงเหมือนตอนจบของ StarTrek ที่ว่า
All Good Things has Come to an End
Final Stop of last Space Shuttle
